آيا مي دانيد تفاوت بين الكتروموتورها و ژنراتورها در چيست؟

بايد بگوييم كه گرچه هر دو دستگاه صنعتي براساس قانون القاي الكترومغناطيسي فارادي كار مي كنند اما از نظر ظاهري و عملكرد تفاوت هاي چشمگيري با هم دارند.

تفاوت بزرگ بين ژنراتور صنعتي و الكتروموتورها در چيست؟

براي درك بهتر تفاوت اين دو دستگاه كافي است كه درباره تبديل انرژي آن ها اطلاعات كسب كنيم. موتورهاي الكتريكي انرژي الكتريسيته دريافتي را به انرژي مكانيكي تبديل مي كنند، در حاليكه يك ژنراتور صنعتي عكس آن را اجرا مي كند.

وجه اشتراك بين موتور الكتريكي و ژنراتور

گرچه در بالا درباره تفاوت عمده اين دو صحبت كرديم، اما بايد بدانيد كه اين دو به واسطه مكانيسم زيبنايي به هم متصل هستند. هر دو بر يك قانون فيزيك يعني قانون القاي الكترومغناطيسي فارادي تكيه دارند.

اما قانون القاي الكترومغناطيسي فارادي چه مي گويد؟

الكتريسيته و مغناطيس دو جنبه مهم از يك نيروي مهم به نام الكترومغناطيس هستند. مايكل فارادي توانست اين را كشف كند. اين قانون در فيزيك براي اندازه گيري نحوه تعامل ميدان مغناطيسي و مدار الكتريكي جهت توليد نيروي حركتي استفاده مي شود. با تكيه بر اين قانون بزرگ ترين سازندگان دستگاه هاي صنعتي توانستند اقدام به توليد انواع متنوع آن ها نمايند.

پس از يادگيري تفاوت بين موتور و ژنراتور، مهم است كه جزئيات ولتاژ و جريان را به طور كامل بدانيد.

موتور

موتور با هماهنگي بين ميدان مغناطيسي موتور و جريان الكتريكي در سيم پيچي كار مي كند تا نيرويي به شكل گشتاور اعمال شده بر روي شفت موتور ايجاد كند.

يك موتور الكتريكي در يك چرخش مداوم يا براي حركت خطي در فاصله قابل توجهي نسبت به اندازه خود كار مي كند. اين بر روي سه اصل فيزيكي مختلف عمل مي كند: مغناطيس، الكترواستاتيك، و پيزوالكتريك.

طبقه بندي موتور

موتور AC

اين مدل موتورها به سادگي جريان متناوب را به توان مكانيكي تبديل مي كند. ما بيشتر آن را به سه نوع طبقه بندي مي كنيم كه شامل موتور القايي، موتور سنكرون، موتور خطي هستند.

1)موتور القايي

- بر اساس روتور، روتور قفس سنجابي و روتور زخم فاز.

– بر اساس فاز، موتور القايي تك فاز و موتور القايي سه فاز.

2) موتور خطي

3) موتور سنكرون كه بيشتر به صورت زير طبقه بندي مي شود:

– موتور رلوكتانس.

– موتور هيسترزيس

موتور DC

موتورهاي DC توان الكتريكي را به توان مكانيكي تبديل مي كنند و به 2 نوع عمده تقسيم مي شوند:

1) موتور به طور جداگانه برانگيخته شده است.

2) موتور خود برانگيخته – اساس طبقه بندي آن ها به صورت زير است.

– موتور شنت، موتور سري، موتور تركيبي، موتور شنت كوتاه، موتور شنت بلند.

ژنراتورها

ژنراتور انرژي مكانيكي را براي استفاده در مدار خارجي به نيروي الكتريكي تبديل مي كند. منابع انرژي مكانيكي عبارتند از: توربين هاي بخار، توربين هاي گاز، توربين هاي آبي و غيره.

1) ديناموها با استفاده از يك كموتاتور جريان مستقيم پالسي توليد مي كنند.

2) آلترناتورها جريان متناوب توليد مي كنند.

انواع تخصصي ژنراتور

جريان مستقيم (DC)

آلترناتورها از كموتاتورها براي توليد جريان مستقيم استفاده مي كنند.

1) يكي از اين نوع ژنراتورها هم قطبي است. اين يك ژنراتور الكتريكي DC متشكل از يك ديسك يا سيلندر رساناي الكتريكي است كه در يك صفحه عمود بر يك ميدان مغناطيسي استاتيك يكنواخت مي چرخد.

2) يكي ديگر ژنراتور (MHD) است. بدون استفاده از ماشين آلات الكترومغناطيسي دوار، مستقيماً نيروي الكتريكي را از گازهاي داغ در حال حركت در يك ميدان مغناطيسي استخراج مي كند.

جريان متناوب (AC)

  1) ژنراتور القايي به طور مكانيكي روتور خود را سريعتر از سرعت سنكرون مي چرخاند و يك لغزش منفي ايجاد مي كند.

2) ژنراتور الكتريكي خطي - يك آهنرباي كشويي از طريق يك سلونوئيد - قرقره اي از سيم مسي به جلو و عقب حركت مي كند كه به نوبه خود جريان متناوب را به حلقه هاي سيم القا مي كند.

3) ژنراتورهاي فركانس ثابت با سرعت متغير- اين ژنراتورها براي برداشت منابع طبيعي انرژي مكانيكي (باد، جزر و مد و غيره) براي توليد برق استفاده مي شوند.

سوالات متداول در مورد موتور و ژنراتور:

1. آيا مي توان موتور الكتريكي را به عنوان ژنراتور به صورت معكوس راه اندازي كرد؟

پاسخ- بله، عملاً هر نوع موتوري مي تواند به عنوان ژنراتور نيز عمل كند. به عنوان مثال، يك موتور DC هنگامي كه در جريان تغذيه معكوس كار مي كند، ترمينال مثبت را تشكيل مي دهد. به طور مشابه، موتور ناهمزمان (از جمله آهنرباي دائمي) اگر توسط يك موتور راه اندازي شود، نيرو توليد مي كند.

.2 چرا راندمان ژنراتور بيشتر از موتور است؟

پاسخ: راندمان يك ژنراتور هميشه بيشتر از موتور است. به اين دليل است كه نشت شار مغناطيسي باعث تلفات توان در موتور مي شود اما نشتي شار توليد شده توسط سيم پيچ ميدان در ژنراتور حداقل است. بنابراين مشكلي براي از دست دادن مقداري شار در ژنراتور وجود ندارد.

منبع ويرگول